আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ পৰা পাকিস্তানে আন এক সকাহৰ পেকেজ লাভ কৰিছে যদিও বিনিময়ত ১১টা নতুন আৰু কঠোৰ চৰ্ত মানি ল’ব লাগিব। এক্সপ্ৰেছ ট্ৰিবিউনৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি আই এম এফে পাকিস্তানক তৎক্ষণাত ১ বিলিয়ন ডলাৰ মুকলি কৰাৰ অনুমতি দিছে, যাৰ ফলত পাকিস্তানে এতিয়ালৈকে লাভ কৰা মুঠ ধনৰাশি ২.১ বিলিয়ন ডলাৰ হৈছে। ইয়াৰ লগতে আই এম এফে পাকিস্তানৰ বাবে ১.৪ বিলিয়ন ডলাৰৰ ৰেজিলিয়েন্স এণ্ড ছাষ্টেনেবিলিটি ফেচিলিটি (আৰ এছ এফ)ত অনুমোদন জনাইছে।
ভাৰত-পাকিস্তানৰ উত্তেজনা আই এম এফৰ বাবে চিন্তনীয় বিষয় হৈ পৰিছে
আই এম এফৰ প্ৰতিবেদনত স্পষ্টকৈ উল্লেখ আছে যে যদি ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত উত্তেজনা আৰু অধিক বৃদ্ধি পায় বা দীৰ্ঘদিন ধৰি থাকে তেন্তে ইয়াৰ ফলত এই সাহায্য কাৰ্যসূচীৰ আৰ্থিক, বহিঃৰাজ্য আৰু সংস্কাৰ সম্পৰ্কীয় লক্ষ্যত বেয়া প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে। এনে পৰিস্থিতিত পাকিস্তানৰ অৰ্থনীতিৰ বাবে স্থিতিশীলতা বজাই ৰখাটো আৰু অধিক প্ৰত্যাহ্বানজনক হৈ উঠিব পাৰে।
আই এম এফৰ নতুন ১১টা চৰ্ত কি কি?
এতিয়া সেই ১১ টা কঠোৰ চৰ্তৰ কথা কওঁ, যাৰ অবিহনে পাকিস্তানে পৰৱৰ্তী কিস্তি নাপাব। এই চৰ্তসমূহৰ প্ৰভাৱ কেৱল অৰ্থনীতিতে নহয়, সাধাৰণ জনতাৰ জীৱনতো স্পষ্টকৈ দেখা যাব।
১/ ১৭.৬ ট্ৰিলিয়ন টকাৰ নতুন বাজেট
আই এম এফে ২০২৫ চনৰ জুন মাহৰ ভিতৰত পাকিস্তানক নতুন বাজেট গৃহীত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে, যিটো আই এম এফৰ বিত্তীয় লক্ষ্যৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ। এই বাজেটত ১.০৭ ট্ৰিলিয়ন উন্নয়ন কামৰ বাবে, ৮.৭ ট্ৰিলিয়ন ব্যয়ৰ বাবে, ২.১ ট্ৰিলিয়ন প্ৰাথমিক উদ্বৃত্ত আৰু ৬.৬ ট্ৰিলিয়ন ঘাটি নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে।
২) কৃষি আয়কৰৰ সংস্কাৰ
এতিয়া খেতিৰ পৰা পোৱা আয়ৰ ওপৰত কৰ আৰোপ কৰাৰ কথা চৰ্চা হৈছে। ইয়াৰ অধীনত কৰ ৰিটাৰ্ণ প্ৰক্ৰিয়াকৰণ, কৰদাতা চিনাক্তকৰণ, পঞ্জীয়ন, যোগাযোগ আৰু অনুসৰণ পৰিকল্পনা কৰা হ’ব। ২০২৫ চনৰ জুন মাহৰ ভিতৰত এই সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়া কাৰ্যকৰী কৰাটো বাধ্যতামূলক।
৩/ শাসন কাৰ্য্য পৰিকল্পনা
আই এম এফে পাকিস্তান চৰকাৰক গভৰ্নেন্স ডায়েগনষ্টিক এচেছমেণ্টৰ ভিত্তিত এক কাৰ্য্য পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰি ৰাজহুৱা কৰিবলৈ কয়, য’ত দুৰ্নীতি প্ৰতিৰোধ আৰু স্বচ্ছতা বৃদ্ধিৰ ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ব।
৪/ মুদ্ৰাস্ফীতি অনুসৰি নগদ ধন হস্তান্তৰ
দেশৰ জনসাধাৰণৰ ক্ৰয় ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ আই এম এফে পাকিস্তানক প্ৰতি বছৰে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ অনুসৰি নগদ ধন হস্তান্তৰ কাৰ্যসূচী সালসলনি কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে।
৫/ ২০২৭ চনৰ পিছত বিত্তীয় কৌশল
২০২৭ চনৰ পিছত বিত্তীয় কৌশলৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰি প্ৰকাশ কৰিব লাগিব পাকিস্তানে, য’ত ২০২৮ চনৰ পিছৰ নিয়ন্ত্ৰণ কাঠামোৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হ’ব।
৬) বিদ্যুতৰ শুল্কৰ বাৰ্ষিক পুনৰীক্ষণ
খৰচ অনুসৰি হাৰ বজাই ৰাখিবলৈ পাকিস্তানে ২০২৫ চনৰ ১ জুলাইৰ পূৰ্বে বিদ্যুৎ শুল্কৰ বাৰ্ষিক পুনৰীক্ষণৰ বিষয়ে অৱগত কৰিব লাগিব।
৭) গেছ শুল্কৰ ডেৰ বছৰীয়া পুনৰীক্ষণ
আই এম এফে নিৰ্দেশ দিছে যে ২০২৬ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ ভিতৰত পাকিস্তানে গেছ শুল্কৰ ডেৰ বছৰীয়া পুনৰীক্ষণৰ বিষয়ে অৱগত কৰিব লাগিব।
৮/ কেপটিভ পাৱাৰ লেভি ল
ঔদ্যোগিক শক্তিৰ ব্যৱহাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰীডলৈ হস্তান্তৰ কৰিবলৈ ২০২৫ চনৰ মে’ মাহৰ শেষৰ ফালে পাকিস্তানৰ সংসদে স্থায়ী আইন প্ৰণয়ন কৰিব লাগিব।
৯/ ঋণ সেৱা চাৰ্চাৰ্জৰ সীমা আঁতৰোৱা
পাকিস্তানে এনে আইন প্ৰণয়ন কৰিব লাগিব, য’ত বিদ্যুৎ গ্ৰাহকৰ ওপৰত আৰোপ কৰা প্ৰতি ইউনিটত ৩.২১ টকাৰ সৰ্বোচ্চ সীমা আঁতৰোৱা হ’ব, যাতে শক্তি খণ্ডত অদক্ষতাৰ বোজা সৎ গ্ৰাহকৰ ওপৰত নপৰে।
১০) প্ৰযুক্তি মণ্ডলৰ প্ৰৰোচনাৰ অন্ত পেলোৱা
আই এম এফে পাকিস্তানক ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত বিশেষ প্ৰযুক্তি মণ্ডল আৰু উদ্যোগিক অঞ্চলসমূহক দিয়া সকলো কৰ সুবিধা সম্পূৰ্ণৰূপে শেষ কৰাৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কয়।
১১) পুৰণি বাহন আমদানিৰ বিধেয়ক
২০২৫ চনৰ জুলাই মাহৰ শেষৰ ফালে ৫ বছৰৰ তলৰ পুৰণি বাহন আমদানিৰ ক্ষেত্ৰত সকলো ধৰণৰ পৰিমাণগত বাধাৰ তালিকাভুক্ত কৰি পাকিস্তানে সংসদত এখন বিধেয়ক উত্থাপন কৰিব লাগিব।
পাকিস্তানী জনসাধাৰণৰ ওপৰত আই এম এফৰ চৰ্ত গধুৰ হ’বনে?
আই এম এফৰ এই চৰ্তসমূহে নিশ্চিতভাৱে পাকিস্তানক অৰ্থনৈতিক সকাহ দিব, কিন্তু ই সাধাৰণ জনতাৰ ওপৰত মুদ্ৰাস্ফীতি, কৰ আৰু শক্তিৰ হাৰৰ ৰূপত এক বৃহৎ বোজা জাপি দিব পাৰে। পাকিস্তানে এই কঠোৰ চৰ্তসমূহ পূৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব নে এইবোৰৰ বাবেই ইয়াৰ আভ্যন্তৰীণ ৰাজনীতি আৰু জনসাধাৰণৰ ধৈৰ্য্য ভাঙিব সেয়া চাবলৈ আগ্ৰহী হ’ব।